Greenity 83

Greenity 83

29 december 2020

Mechanisatie

6 Ligt antwoord op

38 Trekkertest: Valtra G-serie

onkruid in techniek?

24 Ergonomie sluitstuk in machinebouw

42 Blauw is de kleur van Havatec



Teeltregistratie gemakkelijker dan ooit! Nieuwe APP GMN Crop:

Agrifirm-GMN biedt telers een eenvoudig teeltregistratie programma aan, GMN Crop genaamd. Dit programma is speciaal ontwikkeld voor de bloembollen teler. Het ondersteunt de teler bij een zorgeloze registratie die aansluit op de eisen van het Ctgb en de belangrijkste certificerings- programma’s zoals MPS en Global GAP.

“Start nu met snel en zorgeloos registreren en gebruik GMN Crop 3 maanden gratis, inclusief opstart begeleiding.”

Heeft u interesse in GMN Crop? Dan kunt u een proefabonnement aanvragen via onze website: www.gmncrop.nl . Of u kunt contact opnemen met één van de onze teeltadviseurs en GMN Crop specialisten. Zij begeleiden de teler bij het opstarten van de registratie in GMN Crop.

Wij wensen u een voorspoedig 2021!

I NHO U D

6 Onkruidtechniek Chemische middelen tegen onkruid worden schaarser. Kan de techniek uitkomst bieden?

42 Havatec is blauw Havatec pakt het anders aan dan andere machinebouwers.

16 Samsam machinepark

Samen doen met machines is ongebruikelijk in de bollen.

In dit nummer 6 Biedt mechanische bestrijding onkruid voldoende perspectief? 14 Van steeksleutel naar laptop 16 Samsam een machinepark is schaars 24 Werkhouding belangrijk maar toch vaak het sluitstuk 26 Boltt Machinery: machines op bestelling 29 Mechanisatietentoonstelling vanaf het scherm 32 Noviteiten op de Mechanisatietentoonstelling 38 Trekkertest: Valtra G-serie 42 Havatec, bouwer van blauwe verwerkingsmachines 46 Export tweedehands machines: een tweede kans

Vaste rubrieken 4 In de media 10 In gesprek Lex Zandbergen 13 Column Emiel van Tongerlo 19 Tech&Mech 20 Ooit 21 5 minuten Arie Griffioen 21 KAVB 30 Vakvenster 34 CNB 50 Hobaho 51 Vaste planten Daucus carota 53 Teeltverbetering 54 Teeltadvies 58 Onderzoek van Sjerp de Vries

Op de cover 38 Mechanisatiespecial

Hoewel de Mechanisatietentoonstelling in Vijfhuizen een digitaal evenement is, menen we bij Greenity dat er genoeg te melden is op het terrein van techniek. Misschien zelfs wel juist omdát er geen tentoonstelling is. In deze special veel aandacht voor trekkerverkoop en Lilian Braakman testte zelfs een fonkelnieuw exemplaar uit de Valtra G-serie. We stellen ook vast dat de mens er helaas nog vaak bekaaid vanaf komt, als het gaat om gebruikersgemak van machines. Verder nemen we een kijkje in de keuken van twee mechanisatiebouwers én lees je of mechanisatie het alternatief is voor chemie. Ook is te lezen over de techneuten van de toekomst en we doen een greep in de noviteiten die je anders op de tentoonstelling had gezien. Kijk en luister op 14 en 15 januari ook naar de livestreams op www.smtb.nl, het digitale alternatief voor de beurs in Vijuizen.

29 december 2020



29 december 2020

VA N D E R E D A C T I E

Oproep CNV om stageplaatsen

CNV Vakmensen en het Interstedelijk Studenten Overleg doen een drin- gend beroep op werkgevers om stageplaatsen beschikbaar te stellen voor mbo- en hbo-studenten.

sterk toeneemt, met extra kosten en stress als gevolg. Ook voor werkgevers is het snel oplopende tekort aan stageplaatsen schade- lijk, stellen ze. In 2008 bleek al dat stagetekorten in crisistijd leiden tot arbeidstekorten als de econo- mie weer aantrekt.

Onlangs meldde het CBS dat eind mei het aantal geregistreerde sta- geplekken ruim 17,5 procent lager was dan het jaar ervoor. Ook dit studiejaar vinden veel studenten erg lastig een stageplek. Beide or- ganisaties benadrukken dat hier- door de kans op studievertraging

Zwarte handen

Hans van der Lee — Redacteur [email protected]

On the way to PlanetProof Europees

De keuze tussen techniek of een bureaufunc- tie, ofwel werken met de handen of met het hoofd is voor mij altijd een moeilijke geweest. Op de middelbare school moest ik die keuze maken, maar zelfs de beroepentest bracht geen uitkomst. Die keuze lijken kinderen steeds vroeger te moeten maken, terwijl ik denk dat het een niet zonder het ander kan in de mechanisatie. Aan steeds meer machines sleutel je niet meer met de doppendoos naast je, maar met een laptop. Dat wil niet zeggen dat er geen werk meer is voor studenten die niet vrezen voor zwar- te handen. Trekkers, plantmachines, rooiers, verwerkingslijnen, alles kan kapot. Ook is het natuurlijk mooi om het eigen onderhoud door een medewerker te laten doen in de periode dat het rustiger is op het bedrijf. De werke- lijkheid is echter dat trekkers waar je met een steeksleutel en een vetspuit nog iets aan kunt doen, naar het buitenland verdwijnen. Het is ook veel rendabeler om iets met je trekker te doen, in plaats van eronder te liggen. Het is dus handig om behalve van de hardware ook kennis te hebben van de software van een apparaat, zodat je de verwerkingslijn of mis- schien zelfs de trekker zelf een update kunt geven. Selecteert je daar het personeel al op? Het nieuwe jaar start ik in ieder geval met zwarte randen onder de nagels, omdat ik mijn boodschappenautootje van een ander motor- blok voorzie. Het barreltje uit 1990 heeft een heuse computer voor het motormanagement, waar precies één stekker aan zit. Nee, er kan geen laptop aan vast. Gelukkig maar, want die hoop ik even met rust te laten om weer eens wat familie en vrienden te spreken. Digitaal, dat dan weer wel.

Certificering gebaseerd op dit schema is mogelijk in alle landen van Europa. Ook is een aantal knelpunten opgelost en is het schema op een aantal punten geactualiseerd, waaronder de lijsten van toegestane gewasbeschermingsmid- delen, stikstofnormen, watereisen en keuzemogelijkheden voor biodiversiteit. Het certificatieschema On the way to PlanetProof Plantaardige pro- ducten is per 1 januari geldig voor heel Europa. De schema’s voor Cen- traal-Europa en Zuid-Europa zijn samengevoegd.

Een voorspoedig nieuwjaar gewenst

REDACTIE GREENITY

4

29 december 2020

S T E L L I NG

Ik kan straks onkruid niet meer de baas

Een totaal verbod op glyfosaat dreigt en daarmee bestaat de kans dat een heel pakket aan herbiciden met deze werkzame stof verdwijnt. Veel alternatie- ven zijn er niet en alleen mechanische onkruidbe- strijding is onvoldoende. Onkruid wordt straks een groot probleem.

83 % E E N S

Op www.greenity.nl kunt u reageren op de nieuwe stelling: ‘Ondanks corona heb ik vertrouwen in het broeiseizoen’.

Ruim 1,6 miljoen voor sierteeltpromotie De EU betaalt ruim 1,6 miljoen euro mee aan een nieuwe sierteeltpromotiecampagne die de ver- koop van bloemen en planten in het voorjaar van 2021 moet gaan stimuleren. Voor de totale cam- pagne wordt 1,9 miljoen euro uitgetrokken. Zes Europese sierteeltpromotieorganisaties betalen mee aan de nieuwe campagne. Union Fleurs nam het initiatief voor dit samenwerkingsverband. Het gaat om een over- koepelende promotiecampagne voor bloemen en planten in Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk, België, Bulgarije, De- nemarken en Nederland. Een groot deel van het budget wordt besteed aan promotie in Frankrijk en Duitsland, vanwege het handelsbelang dat de zes Europese sierteel- torganisaties hebben in deze twee landen. De sierteelt is hiermee een van de vijf sectoren die aan- spraak mochtenmaken op het noodfonds dat de EU heeft en waarin 10 miljoen zit. Dit noodfonds is opgesteld om de marktomstandigheden veroorzaakt door de Covid-19 crisis te herstellen. Union Fleurs en VBN hebben flink ge- lobbyd om het geld voor de campagne binnen te halen. Meteen na 1 juli, toen de EU het noodfonds had opge- steld, zochten nationale sierteeltpromotie-organisaties elkaar op voor een gezamenlijke subsidieaanvraag. Naast het Nederlandse BBH, investeren ook de volgen- de vijf organisaties mee in de campagne: Blumenbüro Österreich (Oostenrijk), VLAM (België), BAOPN (Bulga- rije), FloraDania (Denemarken) en Val’Hor (Frankrijk).

Composteringsverbod van de baan Een dreigend composteringsverbod is van de baan na ‘een goed gesprek’ tussen KAVB en Ctgb, aldus algemeen voorzitter Jaap Bond van de KAVB. Aanleiding van het moge- lijke verbod is een onderzoek waar de KAVB al sinds 2018 actief bij is betrokken. Van- uit organische restafvalstromen kunnen kleine hoeveelheden van de chemische groep azolen vrijkomen. Azolen worden niet alleen in de land- en tuinbouw als gewasbeschermingsmiddel gebruikt, maar ook in de gezondheidszorg bij de genezing van aandoeningen ver- oorzaakt door de schimmel Aspergillus fumigatus. De zorg bestaat dat de azolen uit reststromen resistentie tegen geneesmiddelen kunnen bespoedigen. Om die reden staat zelf composteren door bedrijven nu in de aandacht. Op 14 januari 2021 wordt verder gesproken over de verdere koers en inhoud van het onderzoek naar azolen en Aspergillus fumigatus. “De overheid heeft ons decennialang gestimuleerd om te gaan composteren en dat lijkt nu onder druk komen te staan.”

C O L O F ON

29 december 2020 De redactie werkt op basis van een redactiestatuut. Aan alle artikelen en rubrieken wordt de meest mogelijke zorg besteed. Uitgevers, redactie en medewerkers aanvaarden echter geen enkele aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen die direct en/of indirect kunnen voortvloeien uit de inhoud van artikelen en/of advertenties. De redactie houdt zich het recht voor om ingezonden brieven enmededelingen niet te plaatsen dan wel te wijzigen of in te korten. Overname van artikelen, berichten of fotografie is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de redactie. Greenity is een voortzetting van het tijdschrift BloembollenVisie (2003-2017). BloembollenVisie ontstond uit een samenvoeging vanMarktVisie (CNB) en Bloembollencultuur (KAVB). REDACTIE Hans van der Lee (hoofdredacteur), Lilian Braakman, Arie Dwarswaard, Ellis Langen en Monique Ooms (vakredacteuren), André Leegwater (eind- en webredacteur) FOTOGRAFIE René Faas VORMGEVING Tine vanWel en Lianne van ’t Ende WEBSITE www.greenity.nl CONTACT Postbus 31 | 2160 AA Lisse | tel. 0252-431 431 | [email protected] ADMINISTRATIE tel. 0252-431 200 | [email protected] REDACTIEADRES Heereweg 347 | 2161 CA Lisse ABONNEMENTEN Excl. btwper jaar:Nederland€275,–, Europa€295,–, buitenEuropa€325,– ADVERTENTIES Bureau Van Vliet bv | Postbus 20 | 2040 AA Zandvoort | tel. 023-5714745 | [email protected] UITGEVERS KAVB en CNB ISSN 2589-4099

Vanwege de vele afgelastingen van evenementen door het coronavirus staat er in deze Greenity geen agenda. Op www.greenity.nl vindt u een actueel overzicht.

5

29 december 2020

BLIEP Duist SUCCESVOL VERWIJDERD

T wee jaar geleden schreef ik een overzichtsartikel over de knelpunten op het gebied van gewasbescherming in de bloembollensector. Kijkend naar de onkruidbestrij- ding was er toen al voor de teelt van lelie en gladiool geen voldoende dekkend pakket middelen meer beschikbaar en waren er ook geen alternatieven te verwachten. Pyramin stond op de nominatie om te verdwijnen, glyfosaat lag onder vuur.. Sindsdien is de situatie er niet beter op geworden. Sterker nog, er zijn nog meer middelen verdwenen, met als belangrijkste twee Reglone en Chloor IPC. Deze voor-opkomstmiddelen worden heel erg gemist, omdat daar eigenlijk geen vervangers voor zijn. Jan-Willem van der Meer van Agrifirm GMN en Thijs Wester van het Expertisecentrum Bloembollenteelt maken regelmatig de balans op als het gaat om de onkruidbestrijding, en zien de zorgen alleen maar toenemen. “Er komt niet veel meer beschikbaar aan nieuwe middelen”, aldus Van der Meer. “Was de onkruidbestrijding voorheen een abc’tje, nu is het

Vergroening is mooi, maar niet als dit betekent dat er steeds meer onkruid op het land staat. Met gangbare middelen wordt het steeds lastiger om onkruiden aan te pakken, maar wat zijn de alternatieven? Wat heeft techniek te bieden? Een perspectief.

Tekst: Arie Dwarswaard | Fotografie: Arie Dwarswaard, Odd.Bot



29 december 2020

echt een puzzel.” Onderzoeker Thijs Wester van het Exper- tisecentrum Bloembollenteelt heeft elk jaar wel een of meer middelen in onderzoek liggen uit die groep, maar garantie voor succes is er niet. “Tegenwoordig gaat veel via een KUG-toelating (Kleine Uitbreiding Gewasbeschermingsmiddelen, red.). Een middel heeft dan een toelating gekregen in een groot gewas als aardappel of graan, en krijgt dan op verzoek van een sector een KUG-toelating. Groot verschil met een reguliere toelating van een middel is dat er voor een KUG-toelating geen uitgebreid onderzoek nodig is naar bijvoorbeeld de gewasveiligheid. Het risico bij schade als gevolg van gebruik onder KUG-toelating ligt bij de kweker, vandaar dat deze bij problemen eerder bij de teeltadviseur aanklopt. Dit onderzoek is wel heel belangrijk en dat voeren wij daarom uit. Voor een reguliere toelating is de gewasveiligheid uitgebreid onderzocht en bij vermoeden van problemen als gevolg van toepassing wordt in dat geval vaak de fabrikant aansprakelijk gesteld.” Een KUG-toelating is vaak voor alle voorjaarsbloeiers behalve tulp, maar het ene bolgewas reageert anders op een middel dan het andere. Wester: “Wij zoeken dat uit, net als de dosering. De ene keer levert dat een uitbreiding op, de andere keer niet.” Van der Meer vult aan: “Een paar jaar geleden was er een middel via een KUG-toelating beschikbaar. In de teelt zag het er goed uit, maar in de afbroei kwam schade naar voren. Einde verhaal voor zo’n middel, maar je bent wel weer twee jaar verder.” “We kijken nu naar een pleksgewijze toepassing van een middel in lelie”, aldus Van der Meer. Het is een voorbeeld van de investeringen die het bedrijf doet om nieuwe onkruidmid- delen beschikbaar te krijgen voor de bollensector. “We hebben de afgelopen tien jaar zeker vijf middelen in voorjaarsbloeiers getest, waarvan een aantal keren met succes”, aldus Wester. PRECIEZER WERKEN Ook andere partijen werken aan het verkennen van een toe- komst, zoals de Nationale Proeftuin Precisielandbouw (NPPL), waarvoor Corné Kempenaar de onderzoekscoördinator is. Binnen NPPL testen agrarisch ondernemers oplossingen uit om op andere manieren een goed resultaat te behalen. “Pre- ciezer werken is een belangrijke drijfveer voor de deelnemers. Economie speelt wel een rol, maar als iets meer kost dan het geeft, kan het ook nog wel op een ander vlak nut hebben.” De aanpak van onkruid is een belangrijk aspect binnen NPPL, waaraan dit jaar ook drie bloembollenbedrijven meedoen. Kempenaar: “Deelnemers doen bijvoorbeeld ervaring op met ‘spotspraying’. Daarbij maakt een camera die onder een drone hangt opnames van een perceel, waardoor te zien is waar bijvoorbeeld onkruidplekken zitten. Door de informatie te vertalen naar een spuitcomputer, wordt alleen op die plekken gespoten. Wat ook gebeurt: het eerst in kaart brengen van het organischestofgehalte van een perceel met een Verisscan en op basis daarvan bepalen hoeveel onkruidmiddel er wordt gespoten. Een hoger percentage organische stof vraagt meer middel dan een laag percentage. Alleen dat al levert deelne- mers een flinke besparing op. Sommige deelnemers kunnen met hun veldspuit zelfs per spuitdop doseren.” Ook binnen de PPS Duurzame beheersing van onkruiden staat het zoeken naar alternatieven centraal. Coördinator is Joris Roskam van Proeftuin Zwaagdijk. Behalve bollen doet de akkerbouw mee. Diverse sporen staan centraal: andere teeltsystemen of plantafstanden, mechanisatie zoals schoffe- len, afdekken van grond en alternatieve onkruidbestrijdings- middelen. Inmiddels is van deze sporen al een beeld, aldus Roskam. “Aanpassen van teeltsystemen kan in de suikerbie- tenteelt door de rijafstand te verkleinen van 50 cm naar 37,5

cm, in combinatie met een aangepaste zaaiafstand. De bieten worden kleiner, het suikergehalte echter hoger. Daarmee is de suikeropbrengst per hectare gelijk en er is significant minder onkruid. In de bloembollenteelt is zo’n aanpassing nog lastig. Wat het afdekken van grond betreft, daar gaan we na of je voorafgaand aan de lelieteelt een groenbemester kunt zaaien, die je mulcht voor het planten, waarna de bollen eronder worden geplant. Dat laat zeker een effect zien op de onkruid- ontwikkeling, al is het niet zaligmakend.” Inzet van schoffelapparatuur in de bollenteelt is zeker mo- gelijk, denkt Roskam. “Een teler vroeg zich af of hij niet kon gaan precisieschoffelen tussen de regels. Dat zijn we aan het onderzoeken door de regelafstand aan te passen, zonder daar- bij concessies te doen aan de maat en de sortering. Hierbij is machinefabrikant Steketee betrokken. Gewerkt gaat worden met een camera die bij opkomst exact de tulp in beeld brengt, waarna we een precisieschoffelkaart kunnen maken.” Over alternatieve middelen is Roskam kort: die zijn er wel, maar het zijn vooral afbrandmiddelen met vaak onvoldoende doding op grotere en wortelonkruiden en niet selectief voor het gewas. EXPERTGROEP Sinds afgelopen najaar is er een Expertgroep onkruid, die begin november bijeenkwam. Coördinator Effectief Middelenpakket Peter Smits van de KAVB kijkt terug op een geslaagde sessie. “Twaalf experts hebben gekeken wat er aan mogelijkheden is, resulterend in een roadmap met acties die mogelijk zijn om oplossingen voor de korte, middellange en lange termijn op te leveren. Op mechanisch terrein is er binnen de PPS Duurzame onkruidbeheersing ervaring opgedaan met wiedeggen in lelie. Afhankelijk van de cultivar lukte dat goed. Ook andere plant- verbanden en precisieplanten zijn genoemd. Vastgesteld is dat vooral de tussenfase in de teelt het lastigst is. Dan is het gewas

Hanenpoot

Vogelwikke

29 december 2020



29 december 2020

ructureel

nu bezig met een methode waarbij elk plantje wordt gedetec- teerd. Daarvoor hebben een box met kunstlicht waarin een camera hangt, zodat de lichtomstandigheden altijd gelijk zijn. Aan de robot hangt een grijper die jong onkruid een tik kan geven ofwel grotere onkruiden eruit plukt of uitlepelt. Op deze techniek hebben we patent aangevraagd.” Uniek is volgens Lukaart dat de robot ook onkruid in de rij kan verwijderen. Komend voorjaar gaan er pilots draaien met een aantal voorlopers in de akkerbouw. Om de robot zo goed mogelijk zijn werkt te laten doen, is de groeicyclus van veel onkruiden op beeld vastgelegd. “Op die manier kun je ervoor zorgen dat de robot zijn werk goed doet: niet alleen onkruid weghalen, maar ook de controle, zodat de robot zichzelf zo nodig nog kan corrigeren.” Lukaart is realistisch over de introductie in de praktijk. “Op dit moment zitten we op 70% detectie en 70% verwijderen, dus overall op 50%. De vraag is hoe ver we de robot moeten door- ontwikkelen, al denken we dat 80% realistisch is. Ergens zit het optimum tussen performance en prijs. Besef bij die 80% dat de robot elke week over het veld kan gaan. Het ultieme doel is dat de robot een kamilleplantje van een wortel kan onderscheiden. Voordat het zover is, zijn we drie tot vier jaar verder.” Lukaart merkt dat de land- en tuinbouw zeker interesse heeft in de richting van robotisering. “De lijst met beschikbare middelen wordt steeds korter, handwerk is niet motiverend en dat speelt ons in de kaart. Het verschil tussen gangbaar en biologisch wordt op het punt van de onkruidbestrijding steeds kleiner.” Net als John Huiberts is Lukaart duidelijk richting ondernemers. “Ga zelf kijken en nadenken. Wacht niet af. En kijk ook eens in andere sectoren.” Een ander initiatief in de robotica is de Robot One van Arend Koekkoek uit Almerk. Dit 3,5 meter brede apparaat functioneert in feite als een werktuigendrager, want hij kan verschillende taken uitvoeren, zoals onkruid wegschoffelen of afmaaien.

De Weed Whacker

fie: Odd.bot

nog relatief open en kan onkruid zijn kans grijpen. Misschien is precisieschoffelen of ruggenteelt ook een oplossing.” En wat als je biologisch bloembollen teelt, zoals John Hui- berts? Hij heeft al zeven jaar ervaring met onkruidbestrijding. Hij past bokashi toe in plaats van stro als afdekmiddel. “In stro zit altijd veel onkruidzaad. Wat je niet op je land brengt, hoef je ook niet te bestrijden. Onkruid houdt niet van de licht zurende werking van bokashi.” Robot vernietigt onkruid Daarnaast plant hij zijn bollen onder een groenbemester. De groene massa van de groenbemester bewerkt hij met een aangedreven schijveneg. Huiberts heeft hiervoor een machine ontworpen, de JBM Mulcher, waardoor een mulchlaag ont- staat. “Die werkt net als een bladlaag in het bos. Daar groeit ook geen onkruid onder. Wij doen dit vlak voor opkomst, waardoor het onkruid goed wordt tegengehouden. Mulchen is beter dan rogge doodspuiten met glyfosaat. Dat middel dringt de grond in, waar het schade kan doen aan het bolgewas.” Onkruid vraagt wat Huiberts betreft ook om een andere kijk van de ondernemer. “Accepteer maar dat het nooit meer zo schoon wordt als dat het was. Daarbij mag je je afvragen wat schoon is voor de bodem. Is schoon zonder onkruid of is schoon zonder chemische middelen?” “Later onderzoeken we of het boren n vermorzele van het onkruid de beste oplossing is. Daar a gaan we kijken wat de robot mag kosten en of dat haalbaar is. Om het renda- bel te houden, willen we de Weed Whacker multi-inzetbaar maken. Daarom gaan we de robot modulair Hij benadrukt dat zijn kennis van nu is gebaseerd op zeven jaar ervaring. “De eerste jaren dat ik biologisch teelde, was onkruid echt een probleem. Nu heb ik genoeg mogelijkheden om er goed mee om te gaan. Wat een ondernemer ook kiest, ga in ieder geval aan de gang.” DINO EN WEED WHACKER De laatste paar jaar komt de robot als alternatief steeds na- drukkelijker in beeld. Verschillende machines zijn uitgebreid getest. De eerste is de Dino, die in 2020 vanuit NPPL is getest bij slateler Pater-Broersen in Wamenhuizen. “IJsbergsla leent zich goed als testgewas”, aldus Corné Kempenaar. “Deze robot kan in de rij en russen de rij schoffelen. De robot heeft een geladen geheugen met beelden van onkruiden en daar komen tijdens het werk steeds meer beelden bij. Hoe meer beelden, hoe beter Dino zijn werk kan doen.” Voordat de robot aan het werk kon, moest hij worden geka- libreerd. “Dat is een uur werk. Dat klinkt lang, maar daarna haalde hij wel 90% van het onkruid eruit en maakte hij geen fouten. Misschien moeten we dit wel als gegeven beschouwen. Accepteer dat uur als feit. Daarna kan de robot onafgebroken zijn werk doen.” Vorig jaar werd ook de Weed Whacker van Odd.bot geïntro- duceerd. Een lichtgewicht apparaat dat rijdend over het land onkruiden herkent en weghaalt. Sinds de introductie van de Weed Whacker zijn de ontwikkelingen doorgegaan. Martijn Lukaart: “Het model uit 2019 is al weer verleden tijd. We zijn 28 februari 2019 zet kan worden.” De Weed Whacker wordt later dit jaar getest op het land. Voor deze proef hebben zich ook al bollentelers aangemeld. RENDABEL HOUDEN De focus ligt nu p software. opbouwen. Zo kan deze later ge- bruikt worden om ziektes te detec- teren of bodemmonsters te nemen.” De belangstelling voor de Weed Whacker is nu al groot. “Maar gaat hij doen wat we verwachten? Dat is nu de belangrijkste vraag voor mij.” Telers die geïnteresseerd zijn kun- nen zich aanmelden via de website. De startup zoekt naast financiering ook partners om het product na het testen te kunnen doorontwikkelen.

was heen dit ver-

de Weed

uitvoe- nden van van Odd. ntstaan na European s) en ge- se Unie. die techni- melt, waar- mogelijke n. Esmera erken met ng. cht een de chemi- middelen, oneels- t. “Daar uit. Het e TU ten van bben vijf gewerkt.” OENTE driewieler kilo en m. Omdat is op di- wortel, ereik twee e versie het belang- niveau

krijgen. De robot werkt op basis van patroonherkenning. Dat houdt in dat de camera het gewas ziet in afstand en regelmaat. Wat niet aan dat beeld voldoet, wordt bestempeld als onkruid en verwijderd. Dit is een eerste basale stap. Het algoritme moet nog v rder getraind worden om de robot slimmer te m ken.” OPPERVLAKKIG ONKRUID Tot dusver is het apparaat alleen nog in een lab getest. In theorie werkt de robot, maar er moet nog gekeken worden hoe hij de beelden interpreteert. “We testen nu de Weed Whacker om te bepalen of de robot functioneert en of de uitvoe- ring haalbaar is. De volgende stap is de functionaliteit demonstreren.” Het idee is gericht op het verwijde- ren van oppervlakkig onkruid op zandgronden. Het is te v oeg om te zeggen at de robot werkt, maar het is wel waarschijnlijk volgens Lukaart. “Ik verwacht dat hij uitein- delijk ook in andere gewassen inge-

28 februari 2019

19

28 februari 2019

22-02-19 09:42

Klein kruiskruid

8

29 december 2020

Rijksstraatweg 56a 2171 AM Sassenheim

tel: 0252-222580 [email protected] www.helmus.nl

S c h o k s o r t e e r m a c h i n e

Spoelen voor kwekerij en exportschoon van alle bollen, knollen en (vaste) planten.

Warmwaterbehandelen (koken) met of zonder ECA water van o.a. Allium, Amaryllis, Crocus, Iris, Narcis, Tulp, Aconitum, Astilbe, Hosta, Pioen en vele andere produkten. Behandelingen voeren wij uit volgens richtlijnen van de BKD inclusief behandelingscertificaat en wij hebben veel ervaring met behandelingen ‘op maat’.

Compact Eenvoudig in te stellen Snel schoon te maken Brede doorvoer- en afvoerbanden Onderhoudsvriendelijk Opgebouwd uit losse units Gestuurde elektrische magneten Unieke compacte aandrijving

Total Systems BV Industrieweg 31 • NL-1775 PV Middenmeer T +31 (0)227 501 211 E [email protected]

www. totalsystems.nl

greenity-helmus 190305.indd 1

15-10-19 11:24

I N G E S P R E K

29 december 2020

29 december 2020

10

29 december 2020

‘Grotere schaal is nodig voor professionalisering’

John Deere-dealer Kraakman neemt al jaren collega-dealers over. Dit jaar zijn Vervaet, Stehouwer en Staadegaard overgenomen, waardoor het bedrijf nu bestaat uit zestien vestigingen. In het verleden werd de naam aangepast na een overname. Zo heette het bedrijf eerder al Kraakman Perfors en Kraakman Reyneveld. Directeur Lex Zandbergen laat weten dat het sinds oktober klaar is met de naamsveranderingen. Het is en blijft nu Kraakman, ook bij een volgende overname.

Lex Zandbergen DIRECTEUR KRAAKMAN

Sinds 1 januari 2018 is Lex Zandbergen (48 jaar) directeur bij Kraakman. Hiervoor was hij jarenlang directeur van dealerschappen. Hij werkte voor vrachtwagenmerken als Daf en Volvo in binnen- en buitenland. Zandber- gen heeft in Rusland en Zweden gewoond. Nu woont hij weer in Limmen, waar hij ook is opgegroeid. De samenvoeging van dealers heeft hij al mee- gemaakt in de vrachtwagenindustrie. Deze industrie loopt qua organisatie en schaalvergroting voor op dealers in de landbouwmechanisatie.

Tekst: Lilian Braakman | Fotografie: René Faas

Wat verandert er voor de klanten na de overnames? “Voor klanten verandert er niks. Alle medewerkers zijn gebleven, net als het lokale management. Iedere regio heeft zijn eigen cultuur en dat willen we bewaren. Wij facili- teren van hogerhand, zo zorgen we er bijvoorbeeld voor dat iedereen de juiste kennis heeft en dat onderdelen op voorraad zijn, maar lokaal worden zaken gedaan. Klanten hoeven zich geen zorgen te maken dat we een ‘line-dealer’ worden. Naast John Deere verkopen wij allerlei andere mer- ken. Sterker nog, meer dan de helft van de omzet komt niet van John Deere. In ons portofolio zitten meer dan zeventig merken die wij vertegenwoordigen, zoals haspels van AP Machinebouw, AVR, Beco, Schuitemaker en Veenhuis, Avant, Kramer, Volvo, Ducker, Tebbe, Sulky, Giant, Still-heftrucks, Stihl-tuingereedschap en nog veel meer. De merken die we verkopen zijn per vestiging verschillend. Zolang ze niet al te veel conflicteren met John Deere-machines, is het geen probleem.” Na de overnames van dit jaar zijn er nog twee John Deere-dealers over: Geert-Jan de Kok en GroeNoord. En nu? Wat is jullie dealerstrategie? “De transitie van meer dealers naar één dealer per land heb ik zo’n twintig jaar terug al meegemaakt in de vrachtwagen- industrie. Nu is deze transitie gaande in de landbouwmecha-

nisatie. Dealers moeten groter om voor te blijven in profes- sionaliteit en service aan de klanten. Dat kan niet meer als kleine zelfstandige dealer. Die kunnen alleen overleven in een nichemarkt. Grote merken moeten dealers samenvoe- gen. Deze strategie is vanuit John Deere ingegeven. ‘Dealer of Tomorrow’ is in Amerika twintig jaar terug ingezet en daar zagen ze het aandeel John Deere enorm toenemen door de verdere professionalisering. Nu wordt deze strategie in Europa uitgerold. Alle kleinere landen gaan terug naar een of twee dealers. Alleen wat grotere landen, zoals Frankrijk, Duitsland, Spanje en Engeland, hebben nu nog meerdere dealers. Die gaan ook terug naar minder dealers met meer vestigingen. De kans is reëel dat het in Nederland ook zo gaat. Dat kan en mag van de ACM (Autoriteit Consument & Markt, red.). In Nederland zijn er vanuit John Deere twee licenties: landbouw en tuin en park. De licentie landbouw hebben de twee andere dealers ook. Maar tuin en park heb- ben wij alleen samen met GroeNoord. Onder deze licentie vallen onder andere kleinere compacttrekkers, golfmachines en professionele grasmaaiers. John Deere stelt uiteraard doelstellingen. Een eis is een omzet van minimaal 100 mil- joen draaien om mee te kunnen. De familie Kat (mede-eige- naar Detailresult Group, red.) is eigenaar van Kraakman en heeft die handschoen opgepakt. Met onze zestien vestigin- gen voldoen we aan de doelstellingen en eisen.”

29 december 2020

11

29 december 2020

I N G E S P R E K

Hoe komt een supermarkteigenaar aan een dealerbedrijf zoals Kraakman? “De broers Jan en Siem Kat hebben een agrarische achter- grond en een voorliefde voor de sector. Ze hebben beiden in Wageningen gestudeerd en bezitten twee boerderijen. Destijds ging Siem naar de John Deere-dealer Kraakman in Zuidoostbeemster. In plaats van met een trekker, kwam hij met een dealerbedrijf thuis.” Wat is de invloed van de familie Kat? “De familie is niet direct betrokken bij de bedrijfsvoering. Het is een prettige familie om voor te werken. De lijnen zijn kort, ze zijn open qua communicatie en ze kunnen snel beslissen. De familie Kat is geen private equity-bedrijf maar een echt familiebedrijf. Ze denken na over de lange termijn en hebben nog nooit een bedrijf verkocht. De familie wil het bedrijf waarin ze investeren ontwikkelen. Ze geven mij de ruimte om beslissingen te maken. Zo was het mijn keuze om de naam Kraakman te behouden. Dat is een gevestigde naam in deze branche.” Hoe zit het met de invloed van John Deere? “Natuurlijk hebben we met John Deere afspraken over de omzet en verkoopaantallen en zijn er doelen gesteld, maar we krijgen er ook veel voor terug. Het is een stabiele en sterke organisatie die vooroploopt in innovatie en techniek. Dat mogen wij verkopen. De klant heeft van John Deere een hoge verwachting qua service en onderhoud. Dat vertrou- wen mogen we niet beschamen. De weg van schaalvergro- ting die wij hebben ingezet, is dezelfde als die van onze klant. Wij willen meegroeien met de klant. Die kan zich in drukke periodes geen stilstand permitteren. Dan moeten wij klaarstaan voor de klant. Als je maar twee monteurs hebt, zoals soms bij kleinere dealers, dan is dat lastig. Klanten hebben een voorliefde voor een bepaald merk. Als de ver- wachting of service niet meer aansluit bij de wensen, zal de klant overstappen. Het is er ons dus alles aan gelegen om de klant tevreden te houden. Daarbij hoort voldoende voorraad in huis hebben en de kennis van verkopers en monteurs op niveau houden. Niet alleen van John Deere-machines, maar ook van de andere merken uit ons portfolio.” Goed en kundig personeel vinden in de agrarische sector is lastig. Hoe komen jullie aan personeel met de juiste kennis? “Wij zijn helemaal up en running, maar nieuw personeel is altijd welkom. We gaan volgend jaar van start met de Kraakman-academie. Daar kunnen jonge BBL’er (Beroepsbe- geleidende Leerweg, een combinatie van werken en leren, red.) uit hun derde of vierde leerjaar bij ons aan de slag en certificaten halen. Mensen die zich willen omscholen van buiten de sector zijn ook welkom. Daarnaast gaan we via de academie trainingen geven aan onze medewerkers. Het werk wordt steeds specialistischer en daarom is blijven leren belangrijk. Het is te merken aan de werkplaats, die wordt platgebeld met vragen door bijvoorbeeld loonwerkers die zelf onderhoud plegen aan hun trekker.” Zijn alle problemen ondanks de kennis makkelijk op te lossen? “Dealer zijn van John Deere brengt op dit gebied ook voor- delen mee voor onze monteurs en uiteindelijk onze klanten. Wereldwijd worden alle problemen genoteerd en opgelost. Is er een probleem, dan voert de monteur dat in en wordt er vanuit John Deere indien nodig meegezocht naar een oplos- sing uit alle beschikbare >Page 1 Page 2 Page 3 Page 4 Page 5 Page 6 Page 7 Page 8 Page 9 Page 10 Page 11 Page 12 Page 13 Page 14 Page 15 Page 16 Page 17 Page 18 Page 19 Page 20 Page 21 Page 22 Page 23 Page 24 Page 25 Page 26 Page 27 Page 28 Page 29 Page 30 Page 31 Page 32 Page 33 Page 34 Page 35 Page 36 Page 37 Page 38 Page 39 Page 40 Page 41 Page 42 Page 43 Page 44 Page 45 Page 46 Page 47 Page 48 Page 49 Page 50 Page 51 Page 52 Page 53 Page 54 Page 55 Page 56 Page 57 Page 58 Page 59 Page 60

Made with FlippingBook Online newsletter